Tokat Yerine 10 Alternatif
Tokat atmak her zaman ailenin bilinçli olarak yaptığı bir seçim değildir.Bazen öfke anında istemeden gerçekleşir.Çoğunlukla büyükler sabırlarını kaybettikleri,aşırı yoruldukları yada çaresiz hissettikleri zaman bu yolu tercih ederler.Babası TV’yi kapatmasını defalarca söylediği halde bir türlü söyleneni yapmayan küçük oğluna bir tokat atabilir yada annesi düşünmeden yola koşan kızına bir daha yapmaması için uyarı anlamında vurabilir ve “Sakın birdaha yola koşma!’’diye bağırabilir.Bütün ana-babalar çocuklarının laf dinlememesinin ne kadar huzursuzluk sebebi olduğunu bilirler.Korkununda benzer etkisi vardır.”Aman ALLAH’ım!Ya bir sonraki sefer yola koştuğunda bu kadar talihli olmazsa!”Ana-babaların büyük kısmı çocuklarının büyümesi sırasında mutlaka birden fazla defa vurmak ya da tokatlamak ihtiyacı duymuşlardır.
Nitekim istatistikler %25 oranında ailede tokatlamanın en azından haftada bir defa gerçekleştiğini göstermekte.Elbette bu oranı gerçek hayatta çok daha yüksek.Neden bu kadar çok aile çocuklarına tokat atmayı tercih ediyor.Tokat atmanın işe yaradığını düşünebilirsiniz ama işin gerçeği,tokatlamak sadece kısa vadede çözüm sunuyor.3 yaşındaki kızınız koluna vurduktan sonra hızla ortalıktaki oyuncaklarını topluyor olabilir ama muhtemelen diğer tarafta problemlerin çözümü olarak şiddet uygulama gereğini öğreniyor olacaktır.
Bir araştırmada tokat atmanın çocuklar üzerindeki etkilerini inceledi.Bir ünüverstedeki Psikolok 62 yıl boyunca ünüversitesinin çocuk merkezinde toplanan bilgileri analiz etti.Sonuçlar gösterdi ki,çocuklar ne kadar çok dayak yiyorsa o kadar çok agrasifleşiyor,yalan söyleme ihtimalleri artıyor,çevrelerindeki diğer çocuklara saldırganlaşıyorlar.Tokatla büyütülen çocuklar doğruyu ve yanlışı ayırdetmeyi öğrenemiyorlar,ailelerinin arkasından onaylanmayan davranışları yapma ihtimalleri artıyor.
Peki,tokata alternatif nedir.Aşağıdaki tavsiyeler bir çocuğun yanlış davransa bile saygıyla yaklaşılması gerektiği inancından hareketle oluşturulmuştur:
Kararlı ama nazik olun.Normal bir ses tonuyla konuştuğunuzda çocuğunuzun sizi anlama ihtimali daha yüksektir.
Durun.’’Şu anda konuşmayacak kadar kızgınım.Bunu daha sonra konuşalım’’
Çocuklarınıza öğretin.Yanlış davrandığı için çocuğunuzu cezalandırma fikri yerine ona nasıl davranması gerektiğini öğretme fikrini benimseyin:”Oyuncaklarını ortalığa saçman evde yaşayan diğer insanlara rahatsızlık veriyor,Ayrıca üzerine kazayla basabilecekleri için tehlike oluşturuyor.Bir sonraki sefer lütfen işin bittikten sonra toplayıp şu kutunun içine koy.Sence bir sonraki sefer bunu hatırlamanı nasıl sağlayabiliriz.”
Olumlu yaklaşın.”Kaç defa dişlerini fırçalaman gerektiğini söylemem lazım.” Demek yerine şu cümleyi kullanın”Lütfen dişlerini fırçala ve bitirdiğin zaman bana haber ver ki,yatmadan önce seni gelip öpeyim”
Tehdit etmek yerine açıklamayı tercih edin.Çocuğunuza neden belli bir davranışı yapması gerektiğini açıklayın.
Kızma duygunuza engel olun. Çocuğunuzun yanlış davranışlarına öfkelenmek yerine bu problemlerin ona yeni bir şey öğretmek için güzel fırsat olduğunu düşünün.
Motive edin.”Gitme zamanı.Haydi son bir kere daha kaydıraktan kay,sonra eve gidip en sevdiğin yemeği pişirelim.”gibi yaklaşımlarla çocuğunuzu motive edebilirsiniz.
Esnek olun.Çocuğunuz”Gitmeden önce şu programı bitirebilir miyim,çok az kaldı”diye sorarsa anlayışlı olun.Zamanınız varsa onun isteklerine zaman zaman göz yumun.Bu çocuğunuzun karşılıklı anlaşmayı öğrenmesi için güzel fırsattır.
Güç kavgasını bırakın.Hiçbir şey çocuğunuzla güç kavgasına girmekten daha rahatsız edici ve gereksiz olamaz. Çocuğunuza “Bir problemvar temiz kazak giymeni istiyorum ama sen ısrarla aynı eski kazağını giymek istiyorsun.Sence bunu nasıl çözebiliriz. “diyerek sizinle uzlaşmaya davet edin.Eğer bir çözüm teklifiyle anlaşma ihtimali artar.Dolayısıyla bazen çözümü ona sormaktan çekinmeyin.
Akıllı olun.Aileler genelde işe yaramadığını bilebile aynı yöntemleri ısrarla kullanmaya devam ederler.Uyguladığınız zaman yöntem işe yaramıyorsa problemleri çözmek için daha etkilisini bulun.
TEKLİF:Yaklaşımınızı değiştirmeniz çocuğunuzu değiştirmekten daha kolaydır.Kendinize çocuğunuzun davranışlarını düzeltmek,eğlenceli disiplin sağlamak,öğrenme sürecini daha verimli kılmak için ne yapabileceğinizi sorun
UYARI:Cezalandırmayla ilgili üç kuralı hatırlayın.
1.kızgın olduğunuz zaman asla ceza vermeyin.
2.Cezalandırmayı intikam amaçlı kullanmayın.
3.Ceza vermek sadece kısa vadede etkili araçtır,uzun vadeli çözüm için akılcı olarak eğitmeye çalışın